📅 Gepubliceerd op 28-05-2025
Vanaf 1 januari 2026 worden de Nederlandstalige VCA-examens gebaseerd op de geheel vernieuwde eind- en toetstermen (VCA-ETT 3.0). Dit betekent niet alleen een inhoudelijke update, maar ook een fundamentele verandering in hoe en wat er getoetst wordt. Voor iedereen die werkt in risicovolle omgevingen – of dat nu op de bouwplaats, in de petrochemie of in de groensector is – heeft dit impact. Hieronder zetten we de belangrijkste wijzigingen voor je op een rij.
Vaarwel ‘groene’ examens
Een opvallende wijziging is dat de VCA-examens vanaf 2026 branche-onafhankelijk worden. Dit betekent dat de speciale ‘groene’ examens, die waren afgestemd op de groensector, komen te vervallen. Er is gekozen voor één uniforme VCA-toetsstructuur die voor alle sectoren toepasbaar is. Dit sluit beter aan bij de praktijk waarin medewerkers steeds vaker in verschillende sectoren actief zijn.
Aangepaste examenduur
Voor B-VCA verandert er weinig qua toetsvorm: nog steeds 40 vragen. Voor VOL-VCA en VIL-VCU wordt het aantal vragen verlaagd van 70 naar 60. Dit maakt het examen korter en behapbaarder, zonder dat er wordt ingeleverd op de inhoudelijke kwaliteit. De focus ligt meer op praktische toepasbaarheid en minder op pure theorie.
Wat verandert er in de inhoud?
De kern van de wijziging zit in de eindtermen. Die zijn herzien, geactualiseerd en logischer opgebouwd. Hier een greep uit de veranderingen:
- Werkvergunningen worden breder getrokken tot “afspraken over veilige werkuitvoering”. Dus niet alleen petrochemie, maar ook bouw en andere sectoren worden meegenomen.
- Nieuwe verplichtingen werkgever opgenomen in B-VCA, afkomstig uit de VOL-VCA stof. Dit betekent dat iedereen – ook basis medewerkers – beter weet wat ze van hun werkgever mogen verwachten.
- Meer aandacht voor werkplekinspecties en overleg, inclusief hoe een toolboxmeeting eruit hoort te zien en wat je ervan mag verwachten.
- Arbeidshygiënische strategie en preventiehiërarchie krijgen een prominentere plek. Dit helpt om risico’s structureel te beheersen.
- Risicovolle taken zoals lassen, slopen en graven zijn nu duidelijk gemarkeerd als werkzaamheden waarvoor aanvullende instructie en opleiding vereist is. Hiermee wordt voorkomen dat een VCA-diploma onterecht als bevoegdheid wordt geïnterpreteerd.
- Specifieke machines en PBM’s (zoals valbeveiliging of adembescherming) worden expliciet benoemd als ‘alleen te gebruiken na aanvullende scholing’.
Waarom deze update?
De arbeidswereld verandert. Er zijn nieuwe risico’s, andere manieren van samenwerken en een groeiende behoefte aan uniformiteit. De VCA-ETT 3.0 sluit aan op de realiteit van nu: minder theoretisch, meer praktijkgericht.
Toelichting wijziing VCA eind en toetsermen (VCA-ETT 3.0)
